طرح توجیهی احداث سردخانه

طرح توجیهی احداث سردخانه با چه هدفی نوشته می‌شود؟ طول عمر کوتاه ماندگاری مواد غذایی در شرایط محیط طبیعی علل الخصوص در مناطقی گرمسیر و یا در زمان جابجایی و ضرورت دسترسی به بسیاری از موادغذایی تازه و سالم در تمام طول سال، نیازمند نگهداری کنترل شده محصولات خوراکی است. ضرورت حفظ ارزش و ظاهر محصولات غذایی، احداث انبارهای سردخانه را به یک صنعت جهانی تبدیل کرده است. سردخانه‌ها برای نگهداری محصولات خوراکی به بهترین شکل نیازمند کنترل موارد مختلفی همانند شرایط استاندارد کنترل دما، رطوبت و تهویه کاملا اتوماتیک می‌باشند، با وجود سردخانه‌ها ضایعات محصولات غذایی بسیار کاهش می‌یابد. در نتیجه تعداد جمعیت بیشتری را می‌توان با زراعت محصول کمتر تغذیه نمود و امکان عرضه مواد غذایی را در تمام فصول سال نیز فراهم کرد. تبعات فرایندهای سردخانه کاهش  قیمت تمام شده محصولات، جلب رضایت مشتری و افزایش میزان مصرف بموازات ارزش افزوده بیشتر محصول غذایی است.

طرح توجیهی سردخانه | تعریف خدمات

انبار محلی است که از آن برای نگهداری مواد و کالاها استفاده می‌شود. در صنایع مختلف برای موارد گوناگونی ازجمله؛ نگهداری مواد اولیه، یا محصولات تولیدی،کالای در جریان ساخت، اقلام و کالاهای خریداری شده از روش انبارکردن استفاده می‎‌‎گردد. در کشاورزی و دامپروری نیز وجود انبار و سردخانه از الزامات نگهداری و فراوری محصولات می‌باشد. برای مشاهده سایر طرح توجیهی صنایع غذایی و آشامیدنی کلیک کنید.

طرح توجیهی سردخانه | معرفی کدهای ISIC متعلق به محصول مورد بررسی

ISIC نوعی طبقه بندی استاندارد برای فعاليت‌های اقتصادی توليدی است. هدف اصلی ISIC فراهم كردن مجموعه‌ای از رده‌های فعاليتی است. به طوری كه در آن بتوان موجوديت‌های اقتصادی را بر اساس نوع فعاليتی كه انجام می‌دهند طبقه بندی كرد. وزارت صنعت معدن و تجارت و کمیته‌های صنایع روستایی جهاد کشاورزی از اين طبقه‌بندی برای دسته‌بندی فعاليت‌های صنعتی استفاده می‌نمايد. براساس این سيستم طبقه بندی کد آيسیک محصولات پیش بینی شده در طرح به شرح ذیل می‌باشد.

کد آیسیک ذخيره سازی و نگهداری كالا در سردخانه: 6302312301

کد آیسیک ذخيره سازی و نگهداری مواد غذایی در سردخانه در دمای بالاي صفر درجه سانتی‌گراد:  6302612306

طرح توجیهی سردخانه | ضرورت وجود انبارهای سردخانه

از آنجا که بسیاری از مواد غذایی در همه طول سال به صورت مصرف تازه خوری یا برای واحدهای صنعتی در دسترس نیستند یا در مناطقی به دلیل شرایط آب و هوایی، محصولات خاصی تولید نمی‌شود یا بیش از میزان مصرف تولید می‌گردد. بنابراین برای جلوگیری از فساد و ذخیره طولانی‌تر این مواد ناگزیر به احداث انبارهای سردخانه‌ای هستیم که علاوه بر عمر بیشتر سبب سودهی بیشتر و حمل و نقل آسان‌تر محصولات می‌شود. کشاورزان و تجار زیادی جهت نگهداری طولانی‌تر و کاهش ضایعات محصولات‌شان، آن‌ها را در سردخانه نگهداری می‌کنند.

طرح توجیهی سردخانه | انواع مختلف سردخانه

سردخانه‌ها براساس نحوه تقسیم بندی داخل سازه سردخانه‌ای، ظرفیت، نحوه چیدمان، محصولاتی که در آن نگهداری می‌کنند و همچنین نوع تهویه با هم تفاوت دارند. محصولاتی که در سردخانه نگهداری می‌شوند؛ می‌تواند شامل مواد خوراکی و یا غیرخوراکی (بذری) باشند. برای مثال سردخانه‌های مخصوص نگهداری محصولات پروتئینی و دامی، محصولات کشاورزی و باغی، نگهداری مواد شیمیایی و دارویی، سردخانه انجماد سریع محصولات غذایی (IQF)، سردخانه‌های پیش سردکن وجود دارند.

انواع سردخانه بر اساس نوع مبرد

مواد تبریدی سردخانه بلحاظ سطح امنیت در سه دسته قرار می‌گیرند؛ دسته اول را مبردهای هالوژنه و انیدرید کربنیک در بر می‌گیرد که غلظت این گروه کمتر از ۲ تا ۴ درجه حجمی در هوا بوده که برای تنفس بی خطر است و قابل اشتعال نمی‌باشد.  

دسته دوم شامل مواد مبردی نظیر آمونیاک، اتیلن کلراید، متیل کلراید، انیدریدسولفورو و نظایر آن می‌باشد. این مواد خورنده سطوح بوده و سمی هستند و در غلظت بین ۵ تا ۲۵ درصد قابل انفجار هستند.

دسته سوم را مبردهایی از نوع هیدروکربورها مانند اتان، پروپان، بوتان و غیره تشکیل می‌دهند که قابل اشتعال هستند. این مواد با غلظت بین4/0 تا ۵درصد بوده و برای تنفس در زمان‌های کوتاه مضر نمی‌باشند ولی چون قابلیت اشتعال آن‌ها خیلی زیاد است، بایستی احتیاط‌های لازم را در استفاده از آن‌ها به عمل آورد.

سردخانه های آمونیاکی

این سردخانه از مبرد آمونیاکی بدلیل قیمت مناسب گاز آمونیاک بهره می‌برند، این گاز آسیبی به لایه اوزون وارد نمی‌کند ولی باید توجه داشت تماس و تنفس آن مخاطره آمیز است و غالباً در سردخانه‌هایی با ظرفیت‌های بالاتر از 2000 تن به کار می‌رود.

سردخانه های گاز دی اکسید کربن

دی اکسید کربن گاز نسبتاً  بی خطری است و به لایه ازون آسیب نمی‌رساند. این گاز برای استفاده در سیستم‌های برودتی مناسب است و خطرات آمونیاک را نیز ندارد.

سردخانه های فریونی

این مبردها توان برودتی خوبی دارند، اما گاز فریون به لایه اوزون آسیب وارد می‌کند و از آن در سردخانه‌های کوچک مقیاس استفاده می‌شود. به دلیل تبعات زیست محیطی در کشورهای پیشرفته استفاده از آن ممنوع شده است و از آن در سردخانه‌های کوچک مقیاس استفاده می‌شود.

طرح توجیهی سردخانه | سازه های سرد خانه

ساختار سازه‌های سردخانه‌ای را هم با سوله‌های فلزی، هم سازه‌های خرپایی و یا با اسکلت‌های تیر ورقی می‌سازند.

سازه‌های خرپایی دارای وزن واحد سطح و ورق‌های نازک‌تر و سبک‌تری نسبت به سازه تیرورقی هستندو هزینه‌های نگهداری کمتر را به دلیل رطوبت موجود در سردخانه یا رطوبت مناطق مرطوب دارد.

سردخانه تیرورقی از سازه خرپایی و در برابر رطوبت موجود در سردخانه مقاوم‌تر هستند و در طولانی مدت بدلیل طول عمر بالا مقرون به صرفه‌تر می‌باشند.

بدلیل تنوع در شرایط نگهداری محصولات، سردخانه‌های بزرگ سالن‌های زیاد و متعددی دارند. به همین دلیل در وسط اتاقک‌های سردخانه‌ای جهت ترانزیت محصولات یک راهرو قرار می‌دهند. غالباً سردخانه‌های 1000تا 2000تن نیازی به راهرو ندارند. در صورت کمبود فضا حتی می‌توان دو سردخانه مجزا ساخت که دارای دو درب خروجی و بدون راهرو باشند.

ارتفاع مناسب سردخانه تا 10 متر است. بالا بودن ارتفاع سردخانه، نه تنها سبب هزینه اضافی نمی‌شود؛ بلکه میزان فضا سردخانه را به سادگی افزایش می‌دهد.

کف سالن سردخانه را جهت ایزوله شدن با پنل و عایق پلیمری که مانع نفوذ دما و رطوبت است می‌پوشانند و بر روی عایق، اسکرید یا بتون ریخته می‌شود و در آن از لوله‌های انتقال سیال برای جلوگیری از یخ زدگی نیز استفاده می‌شود. کاربرد پایه‌های عنکبوتی جهت جلوگیری از خروج سرما از کف است. در سردخانه‌هایی که به صورت انجمادی هستند به دلیل سرمای زیاد کف اتاقک‌ها برفک میزند و به همین دلیل برای جلوگیری از ایجاد یخ و آسیب به کف زیر عایق یک  گرم کننده مرتبط با سنسور حرارتی قرار می‌دهند به خصوص در مناطق مرطوب که خاک خشک نیست، کنترل دقیق آن بصورت اتوماتیک انجام می‌گیرد.

انواع سردخانه برحسب میزان برودت

سسیستم سرمایشی و سردخانه‌های صنعتی به سردخانه‌های بالای صفر که جهت نگهداری محصولات کشاورزی و لبنی به کار می‌رود و سردخانه‌های زیر صفر همراه تونل انجماد برای ذخیره سازی مواد پروتئینی و برخی مواد لبنی به کار می‌رود و سردخانه‌های دومداره و اتمسفریک تقسیم می‌شوند.

کاربرد سردخانه های بالای صفر

معمولا دمای آن بین 0 الی 5 درجه سانتی گراد است. محصولاتی قبیل؛ میوه جات، سبزیجات، لبنیات و همچنین گوشت تازه و تخم مرغ و … در سردخانه‌های بالای صفر درجه سانتی گراد نگهداری می‌شوند. اين دما برای حفظ کیفیت و ساختار فیزیکی و شیمیایی محصولاتی نظیر مواد غذایی الزامی است. برای نگهداری انواع غلات و حبوبات و گل و گیاهان و … به طور معمول سطح دمایی حدود 25 درجه سانتی گراد به کار می‌رود.

کاربرد سردخانه های زیر صفر

دمای این نوع سردخانه گاه حتی به منفی 32 درجه زیر صفر نیز می‌رسد. مواد غذایی فاسد شدنی مانند گوشت، کره و … را در این سردخانه نگهداری و به حالت انجماد در می‌آورند تا مدت زمان بیشتری بتوان از آن‌ها نگهداری کرد.

سردخانه دو مداره

در این نوع سردخانه، از هر دو سردخانه زیرصفر و بالای صفر بهره می‌برند. در این سردخانه بر اساس نوع کاربرد، دما سردخانه را مجددا تنظبم می‌کنند. به دلیل اینکه برای ساخت سردخانه‌های مجزا هزینه بالایی نیاز است، معمولا از سردخانه‌های دو مداره استفاده می‌کنند. قبل از تغییر دما در سردخانه‌های دومداره، ابتدا آن را کاملا تخلیه و ضدعفونی می‌کنند و مطمئن می شوند از محصولات قبلی چیزی باقی نماند.

سردخانه اتمسفریک

محیط این سردخانه‌ها می‌تواند به عنوان کنترل سطح گازهای محیط اطراف و در نتیجه گازهای داخل میوه‌ها و سبزی‌ها فرض گردد. سردخانه‌های اتمسفریک کنترل شده، با تنظیم و بازسازی مداوم اکسیژن و دی اکسید کربن در انبارها و کانتینرهای نفوذ ناپذیر ترکیب گاز بر اثر فعالیت تنفسی میوه‌ها و سبزی‌های انبار و نشت گازها از طریق درب و دیوار را کنترل می‌کند. بنابراین گازها در فاصله‌های زمانی مشخص اندازه گیری می‌شوند و توسط هوای تازه، نیتروژن یا عبور اتمسفر انبار از میان یک ماده شیمیایی برای گرفتن دی اکسید کربن، تنظیم می‌شوند.

طرح توجیهی سردخانه | تجهیزات اصلی سرما زای سردخانه

سازه سردخانه تا حد امکان ایزوله ساخته می‌شود و دارای سیستم‌های برودت هوا نظیر اواپراتور و کمپرسور است.

کمپرسور

کمپرسورهای سردخانه‌ای به مثابه قلب سیستم عمل می‌نمایند.  کمپرسورها وظیفه تراکم و انتقال ماده سرمازا را در سیستم تبرید برعهده دارند. گاز دریافتی از تبخیر کننده توسط کمپرسور با فشار از بخش رانش آن خارج می‌شود.

کمپرسور در واقع حجم گازها را با فشردگی کم می‌کند و به این ترتیب فشار آن‌ها را افزایش می‌دهد و طی این عمل، درجه حرارت گاز افزایش می‌یابد. برای کاهش درجه حرارت، هنگام خروج گاز پرفشار آن را از یک سیستم خنک کننده عبور می‌دهند. کمپرسورها انواع مختلفی دارند و بلحاظ فنی می‌توانند از نوع پیستون‌های متقارن رفت و برگشتی، دورانی، حلزونی یا گریز از مرکز باشند.

کندانسور

کندانسور به عنوان یک مبدل و خنک کننده وظیفه جذب حرارت محیط نگهداری مواد و محصولات غذایی داخل اتاقک‌های سردخانه و انتقال آن به عامل سرمازا را دارند. کندانسور با گرفتن گرما و انتقال آن به خارج سیستم، باعث تغییر شکل ماده تبریدی از حالت بخار به مایع می‌گردند. هوای موجود در محیط سرخانه‌ای به کمک فن‌ها امکان یکنواخت کردن شرایط محیط و افزایش سرعت انتقال حرارت را دارد.

دو عامل اساسی و مهم در کارآیی کندانسورهای خنک کننده سطح خنک‌کننده‌های در تماس با محیط  سردخانه و حجم هوای دور کننده گرما در واحد زمان می‌باشد؛ به همین دلیل لوله‌های اواپراتور برای افزایش سطح تماس انتقال حرارت، در شبکه‌ای از فلزات نازک با قابلیت هدایت حرارتی بالا قرار می‌گیرند تا از ایجاد اختلاف درجه حرارت زیاد بین دستگاه تبخیر کننده و محیط سردخانه جلوگیری نماید و هوا هنگام برگشت مجدد به محیط سردخانه رطوبتش را از دست بدهد و با ادامه این فرایند خشک شدن سطح محصول امکان پذیر می‌گردد.

اوپراتور

اواپراتور حرارت موجود در سردخانه را جذب و به مایع سرمازا انتقال می‌دهد. برای کارایی بالاتر، لوله‌های اپراتور را در شبکه‌ای از فلزات نازک قرار می‌دهند. این امر هم باعث افزایش سطح انتقال حرارت و همچنین سرعت انتقال بالاتر می‌گردد.

احداث سردخانه و عوامل محاسباتی آن

طراحی فنی متناسب با اقلیم و ظرفیت قدم اولیه و اساسی در احداث سردخانه است. عواملی که در طراحی و محاسبات احداث سردخانه موثر هستند، عبارتند از:

• نوع کاربری سردخانه برحسب دما و نوع محصولاتی که در آن نگهداری می‌گردد.
• محل احداث و استقرار سردخانه و منطقه جغرافیایی و اقلیمی آن
• ساختار سازه و فنداسیون و جنس عایق‌های مورد استفاده در بدنه و کف سردخانه و و جنس لوله‌های مورد استفاده متناسب با  آب وهوای محل احداث و نوع سردخانه
• کیفیت تجهیزات سردخانه و اجرا و نصب صحیح وسایل به کار رفته میزان اتلاف انرژی و حرارت و مقدار ذخیره سازی محصول
• اندازه و ابعاد سردخانه و اتاقک های آن
• نوع مبرد مورد استفاده

برای مشاهده سایر طرح توجیهی صنعتی نگارش شده توسط تیم کاردوک کلیک کنید.

خدمات قابل ارائه کاردوک

• تهیه طرح توجیهی امکان سنجی طرح با استفاده از نرم افزار  توسط متخصصین کارآمد مهندسی
• ارائه خدمات در انتخاب ماشین آلات، تاسیسات عمومی و طراحی سایت پلان
• مشاوره بازاریابی و صادرات محصول با کیفیت 
• مشاوره اصلاح تکنولوژی، نوسازی و بازسازی واحدهای قدیمی
• مشاوره ارتقا بهروری بنگاه
• همکاری در راه اندازی طرح های صنعتی

   برای دریافت مشاوره کسب و کار در ایران و دیگر کشورها می‌توانید با کارشناسان مرکز مشاوره کاردوک از طریق شماره 02166418908 تماس بگیرید.