طرح توجیهی احداث مینی پالایشگاه نفت خام

طرح توجیهی احداث مینی پالایشگاه نفت خام چیست ؟ امروزه حدود 700 پالایشگاه بزرگ نفت در سراسر جهان وجود دارد تعداد زیادی از  پالایشگاه بزرگ جهان در منطقه آسیا و اقیانوسیه واقع شده اند و هند میزبان بزرگترین مجتمع پالایشگاهی جهان است و پس از آن ونزوئلا و کره جنوبی قرار دارند ایالات متحده امربکا تا سال 2020 باظرفیت  پالایش  18 میلیون بشکه در روز بزرگترین حجم پالایشگاهی نفت جهان را داشت.ظرفیت پالایشگاه های جهانی برای تصفیه  نفت خام از سال 1970 به طور پیوسته در حال افزایش بوده است در سال 2020   کل ظرفیت پالایشگاه های جهانی برای نفت خام به  حدود 101 میلیون بشکه در روز رسید . با این حال، ظرفیت عملیاتی  پالایشگاه در سراسر جهان تقریباً  به 76 میلیون بشکه نفت در روز می رسد محصولات رایج پالایشگاه نفت شامل انواع سوخت دیزل، روغن ،سوخت های گرمایشی و بنزین هستند

ضرورت پالایش هیدروکربن‌ها | طرح توجیهی احداث مینی پالایشگاه نفت خام

بعد از استخراج شدن نفت خام از میادین زیرزمینی، فرآیند انتقال و تصفیه آن آغاز می شود تا بتوان محصولات مورد نیاز را با ارزش افزودده  بیشتری  تولید کرد چرا که نفت خام را به همان صورت اولیه که مخلوطی از هیدروکربورهای پارافيني، نفتي و آروماتیک  است را نمی‌توان استفاده کرد.

طبقه بندی فرآورده‌های پالایشگاهی نفت | طرح توجیهی احداث مینی پالایشگاه نفت خام

فرآورده‌های هر پالايشگاه را می‌توان به سه گروه بشرح ذیل تقسیم کرد:

• فرآورده‌های پالایش شده ای را كه می‌توان مستقيماً همانند بنزين و نفت گاز مصرف کرد
• فرآورده‌های نیمه‌تمام كه به‌عنوان پايه در مخلوط‌ های بعدي استفاده می شود و بـراي بهبـود كيفيـت نيـاز بـه مـواد افزودني مختلف همانند برش‌های روغن پايه مورد نیاز براي ساخت روان کننده ها را دارند
• فراورده‌های جنبي يا واسطه‌ای نظیر مواد اوليه پتروشيمي

طبقه‌بندی فراورده‌های نفتي اصلي بر اساس افزايش جرم مولكولي  

• گازهاي سبك دارای هيدروژن و هیدروکربن‌های موجو در سبك سوخت صـنعتي و یا ماده اوليه پتروشيمي
• گازهاي مایع‌شده L.P.G  شامل  پروپان و بوتان و يا مخلوط آنها  كه به‌عنوان سوخت خانگي يا صنعتي  بکار می روند
• بنزين که به‌عنوان سوخت موتورهاي  انواع خودروها مورد استفاده  می‌باشد.
• بنزین‌های مخصوص و نفتا که به ‌عنوان حلال رنگ‌ها و حلال صنعتي در استخراج روغن‌ها و عطرها  مورد استفاده قرا می گیرد.
• سوخت جت که در موتورهاي واكنشي، توربین‌های گازي و موشک‌ها مصرف می‌شوند.
• نفت سفيد که بعنوان سوخت در انواع چراغ‌ها براي ايجاد روشنايي و گرمابه كار می‌رود.
• گازوئيل يا نفت گاز که بعنوان  سوخت موتورهاي ديزلي مصرف می‌شود.
• نفت سوخت سبك که به‌عنوان سوخت تأسیسات حرارتي خانگي يا تأسیسات صنعتي كم قدرت به كار می‌رود.
• روغن‌های سبك که هم به‌عنوان پايه در تركيب روغن‌های موتور وهم به‌عنوان روان كننـده در تجهیزات  مكانيـكی به كار می‌رود.

• روغن‌های سنگين به‌عنوان پايه با گرانروي بالا در تركيب روغن‌های موتور وارد می‌شود.
• روغن‌های سيلندر مورد استفاده در ماشین‌های بخار و صنایع سنگين
• پارافین‌ها و موم‌های مورد مصرف در عایق‌کاری الكتريكي و  محافظ های  مواد غذايي
• نفت سوخت‌های سنگين به‌عنوان سوخت تأسیسات حرارتي پـرقـدرت و سـوخت موتور دیزل‌های بزرگ
• آسفالت و قیر مورد مصرف در جاده‌سازی و حوزه  ساختمان‌
• كك  که به‌ عنوان سوخت صنعتي ونیز در ساخت الكترودها بکار می رود

 انواع پالایشگاه‌های نفتی | طرح توجیهی احداث مینی پالایشگاه نفت خام

به‌طورکلی می‌توان پالایشگاه‌ها را ازلحاظ تنوع محصولات تولیدی به سه دسته­ زیر تقسیم نمود:

1. پالایشگاه‌های تولید سوخت. که متداول‌ترین نوع پالایشگاه هستند و هدف آن‌ها تولید سوخت‌های رایج مانند بنزین، گازوییل، گاز مایع، نفت سفید و… است.
2. پالایشگاه‌های روغن‌ساز. که محصولات تولیدی آن‌ها انواع روان کننده‌های سبک و سنگین، قیرها هستند. این محصولات می‌­توانند هم به‌صورت مجزا برای تولید روغن بکار برد  و یا اینکه در ادامه­ عملیات یک پالایشگاه سوخت این کار انجام گیرد.
3. پالایشگاه‌های پتروشیمیایی که علاوه بر تولید فراورده‌های سوختی، مواد اولیۀ واحدهای پتروشیمی مانند آروماتیک‌ها، اتیلن، بوتادین را تولید می­‌کننددر این  پالایشگاه ها برای دستیابی به محصولات موردنیاز، یک سری فرایندهای فیزیکی و شیمیایی انجام می‌شود. مهم‌ترین عملیات پالایشگاهی عبارت از  تقطیر نفت خام می‌باشد که هدف آن جداسازی نفت خام به برش‌های نفتی است و در ادامه فرایندهای دیگری جهت بهبود خواص یا تغییر خواص فراورده‌های پالایش شده  انجام می‌شود. ازجملۀ این فرایندها می‌توان به رفرمینگ و ایزومری برای افزایش عدد اکتان بنزین و فرایندهای هیدروکراکینگ، ککینگ، الیگومری  برای تولید سوخت‌های سبک از فراورده‌های سنگین‌تر اشاره کرد

جدول فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی و کدهاي ISIC محصولات پالایشگاهی

هدف اصلي کدیشن آیسیک  فراهم كردن مجموعه‌اي از رده‌های فعاليتي است به‌طوری‌که در آن بتوان موجوديت‌هاي اقتصادي را بر اساس نوع فعاليتي كه انجام مي‌دهند طبقه‌بندی كرد. وزارت صنعت، معدن و تجارت از اين طبقه‌بندي براي دسته‌بندي فعاليت‌هاي صنعتي استفاده مي‌نمايد. بر اساس سيستم طبقه‌بندی آيسيك، کد آیسیک (2320) مربوط به ساخت فراورده‌های نفتي تصفيه شده بوده و کدهای فعالیت‌ها طرح به همراه فرایندهای پالایشگاهی  به شرح ذیل ارائه گردیده است.

دانش فنی و روش های تصفیه

بعد از استخراج  و حمل‌ونقل نفت فرآیند تصفیه روی آن انجام می‌شود  در  نفت خام  مواد سبک مانند بنزین و مواد سنگین مانند قیر که در هم حل‌شده‌اند وجود دارد  علاوه بر ايـن مقـدار كمـي تركيبـات گوگردي، نيتروژن دار، اکسیژن‌دار و مقدار جزئی فلزات نیز در نفت خام موجود است  که  برای استفاده لازم  است این مواد را  از هم تفکیک کرد  بدین  لحاظ پس از شناسایی مشخصات ،تركيب ، خواص شيميايي فيزيكي فرآورده‌های نفتي عمليات مختلفي  همانند  روش‌های گوناگون تقطیر، روش‌های فیزیکی و شیمیایی تصفیه و تفکیک و روش‌های تغییر و تبدیل مواد در واحدهای پالايشگاهی  بر روی نفت خام با  هدف جداسازی برش‌های نفت خام  انجام می شود . ازجمله این فرایندها می‌توان به رفرمینگ و ایزومری برای افزایش  عدد اکتان بنزین و فرایندهای هیدروکراکینگ، ککینگ، الیگومری و… برای تولید سوخت‌های سبک از فراورده‌های سنگین‌تر اشاره کرد باشد. در ادامه پس‌ازاین فرایندها نوبت به فرایندهای حذف آلاینده‌ها فراورده‌های نفتی از محیط‌زیست و کاهش آلودگی‌ها، عملیات تصفیه پساب‌ها، فرآوری گازهای دودکش می‌ رسد که در واحدهای جداگانه ای  در پالایشگاه‌ها انجام‌شده و دارای استانداردهای صنعتی و زیست‌محیطی بسیار دقیقی هستند که باید تماماً اجرا شوند

تجهيزات و ماشين آلات سیستم  تصفیه روغن بازیافتی | طرح توجیهی احداث مینی پالایشگاه نفت خام

ماشين آلات و تجهیزات اصلی اين مینی پالایشگاه شامل سیستم کنترل ومانیتورینگ فرایندها ، اسکلت و استراکچر  نصب تاسیسات  و ماشین آلات ، زیرساخت ماشین‌آلات (بتن‌ریزی)  و برج های تصفیه ، مخازن  خوراک  و محصولات پالایشی و رسیورهای ذخیره اولیه، پمپ های انتقال مواد ،کالاهای درجریان ساخت ، افزودنی ها و محصول نهایی، جایگاه تخلیه بارگیری برای 4 عدد تانکر ، مبدل حرارتی ، کندانسور ، کوره سه مشعله ، ، کولینگ تاور ،هیترو مبدلهاي حرارتي وبویلر، ستون تقطیر اتمسفریک ،ستون عریان کننده، برج  و ستون تقطیر در خلأ ، سیستم  کنترل برق و مانیتورینگ خط تولید ، شیرآلات و تاسیسات  لوله‌کشی و  فیلترها ، کمپرسور ، مخازن پسماند، سیستم پنوماتیک وکمپرسور هوای فشرده ،  و تجهيزات  سرمایش و گرمایش و جمع آوري بخار،  عایق‌کاری حرارتی است که امکان تهیه آنها  در داخل كشور  میسر دارد .

بررسی نیاز به فراورده‌های نفتی در حوزه خودروسازی در کشور

یکی از از صدها زمینه مصرف فراورده های پالایش نفت  سوخت وروان سازهای مورد مصرف در خودرو های کشور می باشد که با اختصار بزار مصرف آن اشاره می شود . کشور ما 8/1 درصد وسایل نقلیه موتوری در جهان را دارا است تعداد خودروهای کشور تا سال 1400 به بیش از 30 میلیون دستگاه رسیده است در همین سال حدود 4 میلیون موتورسیکلت نیز در درحال تردد بودند  در دنیا به ازای هر پنج نفر یک وسیله نقلیه وجود دارد ولی در سال ۱۳۹۹ تعداد خودروهای کشور، یک وسیله نقلیه به ازای هر سه نفر است. در سال 1398 در سطح کشور 21 میلیون 778 هزار خودروی فعال و پلاک نصب‌شده بوده که از این تعداد، بیش از 4 میلیون و 219 هزار خودرو در  تهران  قرار داشته‌اند در همین سال از تعداد 11 میلیون و ۶۵۰ هزار دستگاه معادل ٣۵ درصد خودروهای کشور موتورسیکلت بوده است که یک‌پنجم آن در پایتخت قرار دارد بر اساس گزارش سالنامه بیمه شخص ثالث تا سال گذشته 36 میلیون و 600 دستگاه وسایل نقلیه موتوری درحالی‌که حرکت در ایران وجود داشته درمجموع با کنار گذاشتن وسایل نقلیه کشاورزی، در سطح کشور نزدیک به 22 میلیون خودروی فعال و دارای پلاک نصب‌شده در کشور وجود دارد طبق آمارهای منتشرشده وزارت صمت، در سال 1400 با افت 2.9 درصدی نسبت به سال قبل تعداد 963 هزار و 179 دستگاه خودرو تولیدشده است که از این تعداد 868 هزار و 130 دستگاه خودرو سواری 79 هزار و 751 دستگاه وانت، تعداد 12 هزار و 382 دستگاه کامیون، کامیونت و کشنده، تعداد یک هزار و 74 دستگاه مینی‌بوس و میدل‌باس و تعداد 674 دستگاه اتوبوس‌های بوده است.که تماما بلحاظ سوخت وروان کننده های وابسته به محصولات پالایشگاهی هستند .

مشخصات عموی طرح | طرح توجیهی احداث مینی پالایش نفت خام

بر اساس  مطالعات انجام شده  احداث واحد پالایش  فراورهای نفتی کوچک  مقیاس  با ظرفیت سالیانه  70000تن وامکان تامین خوراک  نیاز به قریب به یک هکتار زمین صنعتی را دارد. نرخ بازدهی داخلی سرمایه گذاری بیشتر از 41  درصد بوده و دوره برگشت سرمایه حدود  3 سال پیش بینی شده است محصولات حاصل از فرایند های  تصفیه به روش های اتمسفری و تقطیر در خلأ  عبارتند از  نفتای سبک   ، نفت سفید ، دیزل ، روغن چرخ ، روغن‌پایه

ظرفیت اسمی خط تولید: 10 تن در ساعت

تعداد ساعت کاری  شیفت: 8 ساعت

تعداد شیفت کاری: 3 شیفت

تعداد روز کاری: 300 روز

راندمان کار عملی خط تولید: 8/0

متوسط معادل وزنی هر لیتر روغن: 875/0 کیلوگرم

با احتساب مفروضات فوق استقرار چنین خطی توان اسمی تولید سالیانه 70000 تن را دارا بوده که می‌تواند تولید در سال اول  با ظرفیت 80 درصد محصولات اصلی پیش‌بینی‌شده را عملیاتی نماید.

مزایای اجرای طرح | طرح توجیهی احداث مینی پالایشگاه نفت خام

یکی از مؤلفه های اصلی و تعیین کننده در مزیت نسبی این محصولات، وفور و امکان دسترسی به مواد اولیه می باشد از آنجائیکه مواد اولیه پالایشگاهی  باید با موافقت شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی صورت پذیرد  لذا  تهیه طرح توجیهی و امکانسنجی طرح جهت کسب موافقت تامین خوراک احداث پالایشگاه  ضروری است

نتیجه مطالعات مالی و اقتصادی 

تحقیقات بازار وارايه معيارهاي محاسبه هريک از موارد برآورد سرمايه ثابت و در گردش و توضيح پيرامون  هزينه‌هاي ثابت و متغير طرح، پيش‌بيني قيمت تمام‌شده و همچنين سود ساليانه طرح  به همراه  شاخص‌هاي مالي و اقتصادي طرح با  محاسبات مالي که از نرم‌افزار Comfar III Expert استخراج شده   وضعيت قابل قبولي  را بلحاظ مالي برای پالایش فراورده های نفتی  را نشان می دهد

جهت  اخذ مجوز های تولید وتامین زیر ساخت براساس پلان های مهندسی  تولید محصول  استاندارد و صادرات محور  می توانید در تمامی مراحل انجام کار  از زمان بررسی  ایده تا پیاده سازی و زمان بهره برداری از مشاوران و کارشناسان خیره وباتجربه کاردوک کمک بگیرید.

خدمات قابل ارایه کاردوک به طرح‌ها و واحدهای تولید کننده