اقتصاد رفتاری | تعریف ، ویژگی ها و روش های مورد استفاده در اقتصاد رفتاری
اقتصاد رفتاری مطالعه تصمیم‌گیری علم اقتصادی توسط افراد و نهادهاست. اقتصادرفتاری به انتخاب مشتری، رویدادهای بازار و روانشناسی انسانی می‌پردازد تا به درک تصمیمات آن‌ها کمک کند و سعی در ایجاد مدل‌های اقتصادی دقیق‌تر داشته باشد. اقتصاد رفتاری تلاش می‌کند زمینه‌های روانشناسی رفتاری و اقتصاد را متحد کند. شما با دریافت مشاوره کسب و کار از مرکز کاردوک می توانید از این علم در جهت بالا بردن بهره وری سازمان خود استفاده کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه پیش بینی های اقتصادی می‌توانید با مشاوران مرکز مشاوره کاردوک از طریق شماره 02166418908 تماس بگیرید.
اقتصاد رفتاری
در واقع اقتصاد رفتاری به معنای تحقق واقعیت در تحلیل اقتصادی است. روانشناسی، جامعه‌شناسی، سیاست و اقتصاد نهادی (که بر قوانین بازی اقتصادی متمرکز است) برای توصیف و توضیح رفتار انسان و پدیده‌های اقتصادی به کار برده می شود. این علم به مطالعه انتخاب ها و رفتارهای جامعه در فعالیت‌های بازار می‌پردازد و برای توصیف رفتار انتخابی مردم از تئوری آینده نگر استفاده می‌کند.
ویژگی‌های اقتصاد رفتاری
1- رویکرد بین رشته‌ای و توجه به تمامی شاخه‌های علوم اجتماعی و انسانی مثل روانشناسی، جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی و…
2- بهره‌گیری از تمام جنبه‌های دیگر شاخه‌های علوم اجتماعی شامل نظریه‌ها، ابزارها، روش‌ها و …
3- اصلاح فرضیات در اقتصاد متعارف
4- ارایه نظریه‌های واقعگرایانه‌تر و مطابق با رفتار واقعی انسان‌ها که جنبه‌های مختلف ابعاد رفتاری افراد شامل: نیات، اعتقادات و گرایشات را مورد توجه قرار می‌دهد.
5- ارایه پیش‌بینی‌های دقیق‌تر و سیاست‌های مناسب‌تر و کاراتر.
هدف مهم اقتصاد رفتاری
اقتصادیرفتاری به دنبال این است که علم اقتصاد را از طریق بنیان‌های روانشناسی توضیح دهد. اقتصاد رفتاری به دنبال روش‌هایی است که توضیح دهد چرا مردم و گروه‌های مختلف در مورد خرید یک کالا رفتارهای متفاوتی نشان می‌دهند. یعنی می‌خواهند واقعیت را با نظریه‌های اقتصادی وارد عرصه رقابت کنند. نظریه‌های اقتصادی معمولاً یک جانبه هستند، اما هدف اقتصاد رفتاری این است که نشان دهد واقعیت‌ها از نظریه‌های خسته کننده اقتصادی جداست. همین اقدام باعث بهبود و تغییر نظریه‌های اقتصادی در عرصه خرد و کلان می‌شود.
روش‌های مورد استفاده در اقتصاد رفتاری
روش‌هایی که این علم آن را به کار می‌گیرد همان روش‌هایی است که در اقتصاد متعارف استفاده می‌شود. اقتصاد رفتاری به شواهد و آزمون خطا نیز وابسته است. اما امروزه این علم برای اینکه به نتایج بهتری برسد از روش‌های اقتصاد متعارف نیز به شکل‌های مختلف استفاده می‌کند. برای اشنایی با اصول مدیریت کلیک کنید.
مهم‌ترین موضوعات مورد توجه اقتصاد رفتاری
رفتار مالی
در رفتار مالی، این موضوع را مورد توجه قرار می‌دهد که چرا افراد در بازار خطاهای سیستماتیک را انجام می‌دهند. این نوع خطاها قیمت‌ها و بازدهی‌های بازار را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث می‌شود بازار کارآمد بودن خود را از دست بدهد.
رفتارهای کمّی مالی
این علم برای بررسی این موضوع از روش‌های ریاضی و آمار برای بررسی تبعیض‌های موجود در بازار و تأثیر آن بر خرید مردم استفاده می‌کند. رفتارهای کمّی مالی روی سیستم بازاریابی نیز تأثیر می‌گذارد و اقتصاد رفتاری و متخصصان آن در پی بررسی این دست از موضوعات هستند.
انتقادگرایی
انتقادگرایی به دنبال انتقاد و مخالفت از رفتارهای کمِّی مالی است. از این رو در این موضوعات اقتصاد رفتاری به دنبال این است که هر چیزی که عامل اصلی عدم موفقیت بخش جزئی و یا کلی در بازار است را مورد توجه و بررسی قرار دهند و آن را انتقاد کنند.
نظریه بازی رفتاری
نظریهٔ بازی با استفاده از مدل‌های ریاضی به تحلیل روش‌های همکاری یا رقابت موجودات منطقی و هوشمند می‌پردازد. نظریهٔ بازی، شاخه‌ای از ریاضیات کاربردی است که در علوم اجتماعی و به ویژه در اقتصاد، زیست‌شناسی، مهندسی، علوم سیاسی، روابط بین‌الملل، علوم رایانه، بازاریابی، فلسفه و قمار مورد استفاده قرار می‌گیرد. اقتصادرفتاری روابط متقابل در این موضوع و تأثیر آن بر رفتارهای اقتصادی مردم را مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد.
نقدهای وارده
این علم مورد انتقاد بسیاری از پژوهشگران و رفتارشناسان قرار گرفته است. آن‌ها معتقدند که اقتصادرفتاری عموماً بر عقلانیت کنشگران اقتصادی تأکید دارد. آن‌ها معتقدند که رفتارهای انجام شده در محیط آزمایشگاهی نمی‌تواند کاربرد زیادی در محیط بازار داشته باشد و برای بررسی وضعیت بازار و رفتارهای اقتصادی مردم باید در بطن بازار حضور پیدا کرد.
کاربرد اقتصاد رفتاری چیست؟
حال که با اقتصادرفتاری آشنا شده‌اید، می‌توانید از آن در بخشهای مختلف استفاده نمایید. اما به طور کلی از این علم در بازاریابی و فروش جهت تعیین استراتژی ورود به بازار، قیمت گذاری و …، مدیریت منابع انسانی، ورود به بورس و سایر بازارهای مالی می‌توان استفاده کرد.
کوتاه سخن اینکه…
اقتصادرفتاری یک شاخه جدید در دانش اقتصادی است که در کشور ما به صورت نادرستی به کار گرفته می‌شود. اگر بتوانیم اهداف اساسی و اصلی اقتصاد رفتاری که به بررسی چند و چون رفتارهای مردم در خرید (یا نخریدن) یک کالا را به درستی درک کنیم، می‌توانیم برای تغییر وضعیت اقتصادی کشور و بهبود آن اقداماتی اساسی صورت دهیم. برای ارتقای هوش مالی کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه پیش بینی های اقتصادی می‌توانید با مشاوران مرکز مشاوره کسب و کار کاردوک از طریق شماره 02166418908 تماس بگیرید.
سؤالات متداول در خصوص اقتصاد رفتاری
بله. افرادی بودند که در شکل‌گیری و به اوج رساندن اقتصادرفتاری بسیار موفق عمل کردند. دانیل آریلی، کولین کمرر، ارنست فهر، دانیل کاهنمن، دیوید لیبیسون از جمله این افراد هستند.
مسائلی چون وجود بیکاری غیر ارادی، تأثیر سیاست پولی بر تولید و اشتغال، خطای شتاب تورم منفی هنگام بالا بودن بیکاری، شیوع پس‌انداز کم برای دورۀ بازنشستگی، بی‌ثباتی زیاد در قیمت‌های سهام نسبت به قیمت پایۀ آن‌ها، پایداری سرسختانۀ طبقۀ فقیر خودویرانگر از جمله مسائلی است که ذهن اقتصاد دان‌های رفتاری را به خود مشغول می‌کند.
