تکنیک اسکمپر ( scamper ) چیست و چه کاربردی دارد ؟
تفکر خلاق و حل مسئله بخش‌های اساسی فرآیند طراحی برای تبدیل ایده‌ها به نوآوری و شکستن موانع در برابر خلاقیت است. یکی از روش‌های موفق مورد استفاده در تفکر خلاق، تکنیک اسکمپر می‌باشد. در حالی که تکنیک‌های مختلف تفکر خلاقانه و حل مسئله از قبیل طوفان مغزی معکوس، مدل تفکر هورسون، شش کلاه تفکر انتقادی و غیره وجود دارد، اسکمپر یکی از ساده‌ترین و مستقیم‌ترین روش‌ها به حساب می‌آید. تکنیک اسکمپر مبتنی بر این ایده است که باید چیزهای قدیمی اطراف خود را جدید و به روز رسانی کنیم.
برای دریافت مشاوره در زمینه تکنیک اسکمپر می‌توانید با مشاوران مرکز مشاوره کسب و کار کاردوک از طریق شماره 02166418908 تماس بگیرید.
تکنیک اسکمپر
ایده‌سازی برای کسب و کار بسیار مفید است به همین دلیل کارآفرینان و کسانی که بر اساس طراحی ایده‌ها فعالیت می‌کنند باید بتوانند راهی برای بهبود محصولات و خدمات خود پیدا کنند. در دنیای رقابت آن کسی پیروز میدان است که می‌تواند محصولات و خدمات فعلی خود را از طریق طرز تفکر جدید به جایی برساند که همه وجود آن از خلاقیت و نوآوری سرشار باشد. تکنیک اسکمپر در هفت مرحله این مهم را ایجاد می‌کند.
مشخصات ظاهری تکنیک اسکمپر
شاید برای‌تان جالب باشد که این تکنیک مخفف چه کلماتی است. باید بگوییم که عنوان کامل و اصلی آن به شرح زیر است:
1- جایگزینی (Substitute)
2- ترکیب (Combine)
3- مناسب کردن (تطبیق دادن-سازگارکردن) برای یک هدف دیگر (Adapt)
4- اصلاح (Modify)
5- تغییر کاربردی (Put to Another Use)
6- حذف (Eliminate)
7- وارونه کردن (Reverse)
روش کار با تکنیک اسکمپر
در این روش شما در مورد هر کدام از موضوعاتی که در بالا ذکر کردیم در خصوص هر محصول و خدماتی که دارید باید سؤالاتی را مطرح کنید. در واقع با این سؤالات شما به بهبود محصولات و خدمات خود کمک می‌کنید. این روش همچنین منجر به شناخت نقاط ضعف در محصولات و خدمات تولیدی شما می‌شود که این مهم زمینه نوآوری برای خلق ایده‌های جدید را فراهم می‌کند. برای آشنایی با موانع خلاقیت کلیک کنید.
چگونه از تکنیک اسکمپر استفاده کنیم
قدم اول: انتخاب محصول
کار کردن با این تکنیک سخت نیست. در قدم اول شما باید محصول و خدماتی که می‌خواهید مشکل آن را برطرف کنید و یا آن را ارتقاء داده و یا بهبود ببخشید را انتخاب کنید. انتخاب هر چیزی که قصد دارید آن را بهبود ببخشید می‌تواند نقطه آغاز خوبی برای شما باشد.
قدم دوم: به کار بردن هفت تکنیک اسکمپر
حالا باید هفت موردی که در بالا نام بردیم و نمونه فارسی آن را ذکر کردیم را در مقابل خود قرار دهید. باید یکی یکی در همه بخش‌های نام برده شده برای محصول مورد نظر خودتان شروع به نوشتن و طراحی سؤال کنید. شما باید طوفان فکر را به کار ببرید و تا می‌توانید در مورد محصول مورد نظر خود سؤالات مختلف را طراحی کنید. در همان جای یعنی در مقابل هر سؤالی که نوشتید حتماً به آن‌ها پاسخ دهید.
قدم سوم: بررسی جواب
وقتی به همه سؤالات خود جواب دادید باید تک تک آن‌ها را بررسی کنید و ببینید که کدام یک از پاسخ‌ها می‌تواند به بهتر شدن محصول مورد نظر شما کمک کند و یا مشکلات آن را برطرف سازد. دقت کنید که کدام یک قابلیت این را دارد که به یک ایده کاربردی برای کسب و کار شما تبدیل شود. در صورتی که یکی از پاسخ‌ها توانست به شما کمک کند می‌توانید روی آن کار کرده و ایده مورد نظر را برای بهبود و یا تولید محصول جدید استفاده کنید.
برای راه اندازی کسب و کار خود کلیک کنید.
نمونه سؤالات بر اساس تکنیک اسکمپر
1- جایگزینی
تکنیک جایگزین روی قسمت‌های موجود در محصول، خدمات یا ترکیبات آن متمرکز شده است که می‌تواند با دیگری جایگزین شود. سؤالاتی که در این بخش پرسیده می‌شود عبارت‌اند از:
چه بخشی از فرآیند را می‌توان بدون تأثیرگذاری بر کل پروژه جایگزین کرد؟
چه کسی یا چه چیزی بدون تأثیر روند ممکن، می‌تواند جایگزین شود؟
چه بخشی از روند را می‌توان با گزینه های بهتر جایگزین کرد؟
آیا می‌توان زمان یا مکان پروژه را جایگزین کرد؟
چه اتفاقی می‌افتد که بخشی از پروژه را با دیگری جایگزین کنیم؟
در چه جایی می‌توانستید محصول را بفروشید؟
آیا می‌توانیم از جایگزین دیگری به جای محصول x استفاده کنیم؟
آیا می‌توانیم فرآیند را با گزینه‌های ساده‌تر جایگزین کنیم؟
2- ترکیب در تکنیک اسکمپر
روش ترکیبی تمایل به تجزیه و تحلیل و ادغام دو ایده دارد. در بعضی موارد، ترکیب دو ایده نوآورانه می‌تواند منجر به محصول یا فناوری جدید شده که در نهایت تبدیل به قدرت بازار می‌شود. به عنوان مثال، ادغام فناوری تلفن با دوربین دیجیتال، محصول انقلابی جدیدی را در صنعت ارتباطات ایجاد کرد. بحث در مورد روش ترکیبی می‌تواند شامل سوالات زیر باشد:
آیا می‌توانیم دو مرحله از روند را با هم ادغام کنیم؟
آیا می‌توانیم دو فرآیند را همزمان انجام دهیم؟
آیا شرکت ما می‌تواند منابع را با شریک دیگری در بازار ترکیب کند؟
آیا می‌توانیم دو یا چند مؤلفه را با هم مخلوط کنیم؟
3- سازگار شدن
Adapt به بحثی در مورد طوفان مغزی اشاره دارد كه هدف آن تنظیم یا تركیب محصول یا خدمات برای تولید بهتر است. این تنظیم می‌تواند بین تغییرات جزئی و تغییرات اساسی در کل پروژه باشد. Adaption یکی از تکنیک‌های کارآمد برای حل مشکلات از طریق تقویت سیستم موجود است. روش سازگاری می‌تواند سؤالات زیر را شامل شود:
برای رسیدن به نتایج بهتری چه چیزی را باید تغییر دهیم؟
در این کار خاص چه کار دیگری را می‌توان انجام داد؟
چگونه می‌توان روند موجود را بهبود بخشید؟
چگونه می‌توانیم محصول موجود را تنظیم کنیم؟
چگونه می‌توان فرآیند کار را برای بهبود محصول خود انعطاف پذیرتر کنیم؟
4- اصلاح در تکنیک اسکمپر
روش اصلاح عبارت است از تغییر روند به روشی که قابلیت‌های ابتکاری بیشتری را آزاد می‌کند یا مشکلات را برطرف می‌سازد. به عنوان مثال، اصلاح می‌تواند هدف قرار دادن روند پروژه یا تغییر دیدگاه ما در مورد چگونگی نگاه به مسئله باشد. سؤالاتی که در زیر این مقاله مطرح می‌شود عبارتند از:
چگونه اصلاح فرآیند باعث بهبود نتایج خواهد شد؟
اگر ما یک پایگاه مصرف دوگانه داشته باشیم چه می‌شود؟
اگر بازار متفاوت بود، فرآیند کاری و محصولات ما چگونه خواهد شد؟
آیا می‌توانیم فرآیند را تغییر دهیم تا کارآمدتر عمل کنیم؟
5- کاربرد دیگر
این تکنیک مربوط به چگونگی قرار دادن محصول یا فرآیند فعلی به منظور دیگری یا چگونگی استفاده از محصول موجود برای حل مشکلات است. به عنوان مثال، از این روش می‌توان برای یادگیری نحوه تغییر یک محصول موجود به یک بخش دیگر از بازار یا نوع کاربری آن استفاده کرد. سوالات این تکنیک می‌تواند موارد زیر را شامل شود:
چه بخش‌های دیگری در شرکت می‌تواند از محصول استفاده کند؟
در صورت استفاده در جای دیگر، مزایای آن برای محصول چیست؟
چه می‌شود اگر یک بخش تقسیم بازار دیگر را برای محصول فعلی هدف قرار دهیم؟
آیا می‌توانیم یک مرحله خاص به فرآیند اضافه کنیم تا جایگزین دیگری شود؟
آیا می‌توانیم زباله‌ها را برای استفاده دیگر بازیافت کنیم؟
6- حذف در تکنیک اسکمپر
همانطور که از نام آن پیداست، این تکنیک می‌تواند با هدف شناسایی و حذف مواردی به کار رود که می‌تواند برای بهبود کیفیت خدمات و کالاهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد. همچنین به کشف قسمت‌های غیر ضروری پروژه کمک می‌کند. سوالات مربوط به این بخش شامل موارد زیر است:
اگر این قسمت را حذف کنیم چه اتفاقی می‌افتد؟
چگونه می‌توانیم بدون بخش خاصی از پروژه به همان خروجی برسیم؟
آیا به این قسمت خاص احتیاج داریم؟
اگر با نیمی از منابع کار می‌کردیم، چه اتفاقی می‌افتاد؟
در برخی شرایط، منابع یا مراحل غیرضروری در این فرآیند بار اضافی را برای رسیدن به نوآوری و خلاقیت در پروژه ایجاد می‌کند. از بین بردن این منابع توانایی نوآوری و تخصیص منابع بیشتر برای خلاقیت در سازمان‌ها را گسترش می‌دهد.
7- وارونه کردن
سرانجام، تکنیک معکوس یا تنظیم مجدد با هدف کشف پتانسیل نوآورانه هنگام تغییر ترتیب در روند خط تولید، انجام می‌شود. معکوس کردن فرآیند یا بخشی از آن می‌تواند به حل مشکلات یا تولید محصول خلاقانه‌تر کمک کند. سوالات این بخش شامل موارد زیر است:
چه اتفاقی می‌افتد اگر روند را معکوس کنیم؟
چگونه می‌توانیم وضعیت فعلی را برای خروجی بهتر تنظیم مجدد کنیم؟
آیا می‌توانیم عناصر وجود در محصول را تعویض کنیم؟
کوتاه سخن اینکه…
تکنیک اسکمپر یکی از ساده‌ترین و مستقیم‌ترین روش‌های تفکر خلاق و حل مسئله از طریق تعدادی تکنیک با انواعی از سؤال است. (S) جایگزین، (C) ترکیب، (A) سازگار، (M) اصلاح، (P) برای استفاده دیگر، (E) از بین بردن و (R) معکوس. با این روش می‌توان برای بررسی مشکلات از هفت منظر استفاده کرد. این روش جامع مطالعه به دستیابی به بهترین تصمیم که باعث نوآوری و خلاقیت می‌شود، کمک می‌کند. برای آشنایی با سایر مهارت شغلی مورد نیاز کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره از متخصصان مرکز مشاوره کسب و کار و کاریابی کاردوک جهت نوشتن طرح توجیهی می توانید با شماره 02166418908 تماس بگیرید.
سؤالات متداول در خصوص اسکمپر
خیر. اتفاقاً باید تا جایی که می‌تواند انواعی از سؤالات را مطرح کنید و هیچ محدودیتی در این زمینه برای شما وجود ندارد.
بله. شما باید جلساتی را در این زمینه در شرکت خود تشکیل دهید و آن را مورد تحلیل و بررسی قرار دهید. اگر ایده‌های انتخابی زیاد هستند می‌تواند در دو یا سه جلسه با فاصله زمانی مشخصی این کار را انجام دهید.
