امکان سنجی مالی
امکان سنجی مالی و یا اقتصادی فرآیندی می باشد که باید قبل از اجرای یک پروژه انجام شود و اشاره به منافع اقتصادی پروژه دارد. در این ارزیابی تجزیه و تحلیل های مرتبط با هزینه و سود حاصل از پروژه انجام می شود. با امکان سنجی مالی، میزان بودجه، منبع موجود مالی و اثرگذاری اقتصادی پروژه پس از اجرا مشخص می گردد و به این ترتیب سرمایه گذار می تواند تصمیم خود را برای سرمایه گذاری راحت تر بگیرد. بنابراین چه در مسیر راه اندازی و شروع یک کسب و کار هستید و چه در حال گرفتن تسهیلات بانکی برای شروع کار خود می باشید، ابتدا باید اطلاعات دقیق را در مورد بازار و هزینه های مرتبط با کسب و کار خود به دست آورید. در ادامه همراه ما باشید تا با جزئیات امکان سنجی مالی بیشتر آشنا شویم.
امکان سنجی مالی چیست؟
پیش از اجرای یک پروژه باید جوانب مختلف طرح سنجیده شود تا پس از اطمینان از بازدهی آن، در مسیر اجرای پروژه قدم برداشت. یکی از اولین اقدامات در امکان سنجی پروژه، امکان سنجی مالی است که طی آن پارامترهای مهمی شامل میزان سرمایه اولیه، نرخ بازگشت سرمایه، منابع تامین کننده سرمایه و دیگر ملاحظات مالی بررسی می شود. در واقع پیش از سرمایه گذاری باید نحوه و محل مصرف آن مشخص گردد.
به کمک مطالعات امکان سنجی مالی، سرمایه گذاران می توانند نکات مثبت و منفی سرمایه گذاری را شناسایی کنند تا بتوانند سرمایه گذاری پایدار تری را تجربه نمایند.
بنابراین لازمه شروع هر پروژه ای، ارائه مطالعات امکان سنجی مالی در اولین قدم می باشد. هدف نهایی از امکان سنجی مالی این است که سرمایه گذاران متوجه شوند که آیا پروژه پیشنهادی آن ها سود آور است یا خیر. در صورتی که این ایده سود آور است جزئیات مرتبط با چگونگی اجرا و مدیریت موفقیت آمیز پروژه نیز در مطالعات امکان سنجی درج می گردد.
تحلیل امکان سنجی مالی
تجزیه و تحلیل امکان سنجی مالی از ارکان اصلی برای تصمیم گیری در زمینه سرمایه گذاری های هوشمندانه می باشد. در واقع سرمایه گذاران زیرک، امکان سنجی مالی را از مهم ترین مراحل آغاز یک پروژه می دانند و بدون تحلیل آن برای شروع کار اقدام نمی کنند. با تجزیه و تحلیل مالی، دامنه سودآوری پروژه را می توان اندازه گیری کرد.
در یک تعریف کلی امکان سنجی مالی متمرکز بر جنبه های مالی یک پروژه است و باید در آن به ارزیابی هزینه های راه اندازی پروژه، هزینه های عملیاتی، جریان وجه نقد و پیش بینی عملکرد آینده، قابلیت اقتصادی یک تجارت و … پرداخته شود. نتایج نهایی امکان سنجی مالی، تعیین کننده عملی و اجرایی بودن یک پروژه از نظر اقتصادی است.
1.الزامات سرمایه اولیه
یکی از موضوعاتی که در امکان سنجی مالی به آن پرداخته می شود، سرمایه اولیه برای شروع کار و فعالیت می باشد. سرمایه اولیه وجهی است که برای شروع کار و همینطور ادامه دادن به فعالیت مورد نیاز است. بنابراین این سرمایه صرفا برای شروع کار نیست و برای ادامه تجارت نیز باید در نظر گرفته شود.
بسیاری از شرکت ها برای تامین سرمایه اولیه، خودشان سرمایه گذاری می کنند و برخی دیگر از بانک ها و بنگاه های سهام، اقدام به دریافت وام می کنند. از اولین هزینه هایی که برای شروع اغلب پروژه ها نیاز است، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خرید زمین و ساختمان و یا ودیعه مورد نیاز برای اجاره دفتر
- تهیه تجهیزات
- اخذ مجوزهای مورد نیاز
- خرید اولیه مواد
- هزینه های حقوقی و حسابداری برای تاسیس
- مبلمان و لوازم اداری
- تحقیقات بازار
- حقوق کارمندان
- تبلیغات
- حق بیمه
- خدمات رفاهی
بسیاری از این هزینه ها فقط یکبار نیاز هستند اما نیاز است قبل از شروع فعالیت، برای تهیه آن ها تامین مالی شود.
2.شناسایی منابع تأمین سرمایه
سرمایه گذاران می توانند جزو شرکای حرفه ای و یا موسسات سرمایه گذاری و یا سهامداران باشند. هر فردی می تواند به دادن پول برای راه اندازی پروژه، یک سرمایه گذار بالقوه باشد.
امکان سنجی مالی سبب می شود که سرمایه گذاران متوجه شوند که آیا با شروع کار به بازدهی می رسند یا خیر. به این معنی که ضمن حفظ سرمایه، این پروژه درآمدی را نیز برای آن ها به همراه داشته باشد. برای جذب سرمایه گذار لازم است در امکان سنجی مالی پروژه، نحوه سوددهی و بازدهی به طور کامل شفاف سازی شود.
3.پیش بینی سود و جریان نقدی
در مراحل بعدی امکان سنجی مالی باید به آماده سازی فروش، هزینه ها و گردش پول پیش بینی شده پرداخته شود. به این معنی که آبا تجارت پیشنهاد شده از نظر مالی امکان پذیر است یا خیر.
در این تحلیل، تمامی مراحل فروش پیش بینی می شود و هزینه های تولید با خدمات و همینطور هزینه های عملیاتی برآورد می شود. به عبارتی تمامی هزینه های ثابت و متغیر مشخص می گردد. در واقع باید میزان بودجه مورد نیاز برای راه اندازی و محل تامین آن در روند پروژه تعیین شود.
4.پرداختن به جریان های نقدی منفی
هر پروژه ای ممکن است در ابتدای کار، برخی جریان های نقدی منفی را تجربه کند. در امکان سنجی مالی این جریان های نقدی منفی باید محاسبه شده و توضیحات مرتبط با آن ارائه شود. پیش بینی های فروش، درآمد و گردش مالی برای محاسبه جریان های منفی الزامی است
5.تعین بازدهی سرمایه سرمایه گذاری شده
در این مرحله باید در مورد چگونگی مشارکت سرمایه گذاران و همینطور متغیرهای مختلف که منجر به سودآوری شرکت می شود نیز توضیحاتی ارائه گردد. اهمیت این بخش در جذاب نشان دادن پروژه برای سرمایه گذاران سهام است که به طور کلی عملکرد کلی پروژه را ارزیابی می کند.
به عنوان مثال می توان در این مرحله میزان بازدهی سرمایه در ماه های اولیه و همینطور چند ماه پس از شروع پروژه را توصیح دهید. در امکان سنجی مالی از وعده سرمایه گذاری با بازدهی صد درصد جلوگیری کنید و حتما برای ادامه فعالیت و ایجاد ذخایر نیز منابعی را در نظر داشته باشید.
6.ارزش فعلی خالص (NPV)
ارزش فعلی خالص به منطور تخفیف جریان های نقدی آینده مورد استفاده قرار می گیرد. در صورتی که این پارامتر از هزینه سرمایه گذاری اولیه بیشتر باشد، اجرای پروژه از نظر اقتصادی امکان پذیر است.
7.نرخ بازده داخلی (IRR)
از نرخ بازدهی داخلی به منظور محاسبه خالص ارزش فعلی جریان های نقدی استفاده می شود. از این پارامتر برای مقایسه جذابیت پروژه های مختلف استفاده می گردد.
مرحله پایانی امکان سنجی مالی
مرحله پایانی امکان سنجی مالی، با نرم افزار کامفار انجام می شود؛ البته الزامی برای اینکه حتما با این نرم افزار باشد، وجود ندارد و پیاده سازی آن حتی با اکسل نیز امکان پذیر است. اما فعالان در این زمینه بر این باور هستند که نتایج نرم افزار کامفار قابل اطمینان تر می باشد.
نرم افزار کامفار میزان سودآوری طرح را مشخص می کند و به سوالات سرمایه گذاران پیرامون ریسک راه اندازی کسب و کار جدید، جریان نقدینگی، میزان سرمایه در گردش، هزینه تمام شده احداث و … پاسخ می دهد.
پس از اجرای این مرحله، سرمایه گذار به نتایج دقیق از ارزیابی مالی پروژه می رسد و می تواند برای شروع کردن و یا نکردن پروژه تصمیم خود را بگیرد.