طرح تولید تجهیزات اتاق تمیز یا کلین روم Clean room

طرح تولید تجهیزات اتاق تمیز یا کلین روم همانطور که از نامش مشخص می باشد، برای تولید محیطی که در آن کم ترین میزان آلودگی و گرد و غبار وجود دارد، طراحی و نوشته می شود. به منظور رعایت پاکیزگی اتاق تمیز و یا کلین روم، لازم است تمامی اشخاصی که قصد استفاده از این اتاق ها را دارند نیز از کلاه، دستکش و لباس مخصوص استفاده کنند. کلین روم ها در زمینه های مختلفی شامل زمینه های نظامی، هسته ای، بیمارستانی و درمانی، خودروسازی، صنایع غذایی، صنایع میکرو مکانیک، صنایع الکترونیک و … کاربرد دارند و تولیدات آن می تواند با سودآوری بالایی همراه باشد. در صورتی که علاقه مند به فعالیت در این زمینه هستید، جهت آشنایی با تمامی جوانب طرح تولید تجهیزات اتاق تمیز یا کلین روم تا انتهای این مقاله از کاردوک همراه ما باشید.  جهت ارائه سفارش و نوشتن طرح توجیهی کلیک کنید.

معرفی محصول | طرح تولید تجهیزات اتاق تمیز

اتاق تمیز به محیطی گفته می شود که در آن غلظت ذرات، آلاینده ها و آلودگی های ناشی از بخارهای شیمایی آلودگی میکروبی در حداقل ترین حالت ممکن قرار دارند و همینطور پارامترهای محیطی شامل دما، رطوبت، فشار و … تحت کنترل می باشد. سقف و دیواره های کلین روم ها، ساخته شده از ساندویچ پانل هستند و تجهیزاتی در داخل آن ها قرار می گیرد که قادر به کنترل حجم آلاینده ها و همینطور از بین بردن آن ها می باشند.

اتاق های تمیز و یا کلین روم ها با توجه به فاکتور میزان تمیزی و همینطور حداکثر ذرات اتاق تمیز در کلاس بندی های مختلفی تقسیم بندی می شوند و بر اساس استانداردهای مختلف با یکدیگر تفاوت هایی دارند. به عنوان مثال بر اساس استاندارد ایزو 9 که از ایزو یک تا نه، طبقه بندی می شود؛ ایزو یک دارای سطح تمیز تر و تعداد ذرات کمتری در هر فوت مکعب است.  لازم به ذکر است که در هر کلاس، قوانین و مقررات خاصی برای ورود و خروج افراد تنظیم شده است. یکی از این مقررات ورود به اتاق های ایرلاک قبل از ورود به کلین روم است.

جریان هوایی که به داخل کلین روم هدایت می شود، توسط دستگاه های مخصوصی تصفیه و فیلتر می گردد و هوای داخل محیط اتاق به طور پیوسته در حال چرخش و تصفیه می باشد.

کاربرد های کلین روم و یا اتاق تمیز

صنایع مختلفی از کلین روم و یا اتاق تمیز استفاده می کنند که لازم است؛ در هر صنعت متناسب با نیاز به سطح تمیزی، از درجه و رتبه بندی های خاصی برای طراحی و ساخت اتاق تمیز استفاده می شود. از رایج ترین کاربردهای کلین روم و یا اتاق تمیز، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیمارستان ها و خدمات پزشکی
• نظامی
• خودروسازی
• صنایع غذایی
• صنایع میکرو مکانیک
• صنایع الکترونیک
• فناوری اطلاعات
• صنعت هسته ای
• صنعت داروسازی
• صنایع موشکی و هوافضا
• صنایع غذایی
• صنعت کشاورزی
• و …

ویژگی های اتاق تمیز | طرح تولید تجهیزات اتاق تمیز

اتاق تمیز همانند فضاهای صنعتی متشکل از بخش های معماری، مکانیک، برق و کنترل می باشد که هر کدام دارای ویژگی های خاص خود است. دیوارها، درب ها، پنجره ها و کف کلین روم ها دارای ویژگی های خاصی است به طوری که باید صاف باشند و دارای عوامل پارتیکل زا نباشد. همینطور قابل شستشو بودن، نداشتن درز و گوشه برای تجمع ذرات و آلودگی ها در این سطوح نیز بسیار حائز اهمیت است.

به منظور رسیدن به سطح تمیزی کلاس مورد نظر، نیاز به یک سیستم تهویه مطبوع پیشرفته می باشد که به واسطه آن هوای محیط فیلتر شده و دمای آسایش در تمامی فصول سال تامین گردد. دستگاه هواسازی که در اتاق تمیز استفاده می شود، هوای بیرون را با چندین مرحله تصویه شامل  HEPA و یا ULPA فیلتر می کند و در نهایت هوای تمیز و پاکیزه را از طریق فیلتر باکس ها و دریچه های مخصوص هوا با فشار وارد کلین روم می نماید.

انواع کلین روم

به طور کلی کلین روم ها دارای دو نوع به شرح موارد زیر هستند:

1. کلین روم جریان یکسو (لامینار)
2. کلین روم جریان غیر یکسو (غیرلامینار)

تفاوت میان اتاق تمیز یکسو و غیریکسو به دلیل میزان جریان هوا و جهت جریان هوا می باشد.

استانداردهای طبقه‌بندی کلین روم

همانطور که گفته شد، کلین روم ها و با اتاق های تمیز بر اساس استانداردهای مختلفی طبقه بندی می شوند که از مهم ترین این استانداردها می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• مبانی استاندارد های کلین روم
• استاندارد فدرال 209
• استاندارد ISO 14644-1: 1999
• طبقه بندی دارویی
• طبقه بندی کلین روم ها با آلودگی شیمیایی هوا
• طبقه بندی کلین روم ها با آلودگی سطحی
• و …

هزینه ساخت کلین روم

یکی از سوالاتی که برای تولید کنندگان کلین روم، ایجاد می شود؛ هزینه ساخت هر کلین روم می باشد تا بتوانند به کمک آن میزان بازدهی سرمایه را تخمین بزنند.

کلین روم ها در ابعاد و مدل های مختلفی ساخته می شوند که وابسته به کاربری کلین روم ها است. به عنوان مثال کلین روم هایی که در محوطه های بیمارستانی به کار می روند، باید حتما دارای درب های هوشمند باشند یا کلین روم های مورد استفاده در محوطه های صنعتی باید از تهویه مناسی برخودار باشند.

هزینه نهایی ساخت کلین روم نیز وابسته به کاربری آن و همینطور جنس کنترل پنل های مورد استفاده برای ساخت این اتاق وابسته است. همینطور متراژ اتاق تمیز نیز تعیین کننده قیمت کلی آن می باشد. بنابراین هزینه ساخت کلین روم در هر پروژه ای متفاوت است و لازم است به صورت تخصصی مورد بررسی قرار گرفته و برآورد شود.

دانش فنی و فرآیند تولید کلین روم

یک اتاق تمیز و یا کلین روم، باید عاری از آلاینده های معلق در هوا باشد؛ به همین دلیل لازم است در تولید آن استانداردهای ایزو رعایت شود و در واقع تمامی مراحل ساخت بر روی اصول و برنامه ریزی انجام شود.

پارامترهایی همچون هوا، رطوبت، فشار و … باید در داخل کلین روم ها و اتاق های تمیز کنترل گردد چراکه از کاربردهای کلین روم ها در صنایعی همچون تولید نیمه هادی، بیوتکنولوژی، داروسازی، دستگاه پزشکی و … است؛ به همین دلیل دقت آن ها بسیار مهم است. با این حال محصولات تولید شده برای مراکز درمانی از الویت های بالاتری برخوردار هستند چراکه ورود کوچکترین آلودگی به محیط تمیز منحر به قرار گرفتن پرسنل و بیماران در معرض خطر ابتلا به بیماری ها و عفونت ها می باشد.

مراحل ساخت و طراحی کلین روم

آگاهی از پارامترها و متغیرهای تاثیر گذار در ساخت و طراحی کلین روم ها، سبب می شود که راحت تر بتوان اقدام به طراحی و ساخت آن نمود. در واقع تمیز نگه داشتن یک محیط و دور کردن آن از آلاینده ها و میکروب ها، نیازمند این است که دانش و اطلاعات خاصی در این زمینه داشته باشید. به طور کلی ساخت و طراحی کلین روم ها در چندین مرحله شامل موارد زیر انجام می شود.

• مرحله اول :  طرح شمارش و بررسی تعداد افراد داخل اتاق تمیز به منظور بررسی میزان تردد و ساعات حضور در کلین روم
• مرحله دوم : طبقه بندی کلین روم از نظر تمیز بندی و همینطور دسته بندی آن بر اساس استاندارد مورد استفاده
• مرحله سوم : محاسبه و تعیین فشار در اتاق تمیز
• مرحله چهارم  : محاسبه و تعیین جریان هوا در اتاق تمیز
• مرحله پنجم : تعیین جریان هوای عبوری از فیلترهای خروجی در اتاق تمیز
• مرحله ششم : بررسی تعادل هوا در اتاق تمیز
• مرحله هفتم : بررسی و تعییم دیگر پارامترها مهم در کلین روم
• مرحله هشتم : تعیین چیدمان مکانیکی سیستم در اتاق تمیز
• مرحله نهم : محاسبات گرمایشی و خنک کننده
• مرحله دهم : ساخت کلین روم

تجهیزات مورد نیاز برای ساخت کلین روم

پس از اتمام محاسبات و همینطور دسته بندی اتاق تمیز، بایستی که برخی تجهیزات مهم و اساسی جهت ساخت کلین روم را تهیه کرد. از مهم ترین این تجهیزات مواردی است که در جدول زیر آورده ایم :

طراحی و ساخت کلین روم، اینگونه است که در آن سیستم هایی (سیستم ها و تجهیزات نامبرده شده در جدول فوق) تعبیه می شود که آلودگی موجود در هوا را به حداقل برساند. بنابراین خود محیط نیز باید به گونه ای طراحی شود که بتوان به راحتی آن را نظافت کرد.

محیط داخلی کلین روم نیز باید به گونه ای طراحی شود که شرایط دمای بالا و پایین و همینطور رطوبت بالا و پایین را تحمل نماید. رنگ های مورد استفاده در کلین روم ها، حتما باید متناسب با فعالیتی که در آن انجام می شود، انتخاب گردد و همینطور جلوه و درخشندگی کلین روم ها را بالاتر ببرد. معمولا در ساخت کلین روم ها از رنگ های روشن استفاده می شود که شفافیت محیط آن را بیشتر می کند.

در کلین روم ها کانال هایی برای تهویه مناسب هوا در نظر گرفته می شود و همینطور خروج آب و یا خروجی فاضلاب نیز به گونه ای است که حداقل آلودگی وارد آن می شود. کارکرد صحیح سیستم تهویه، نورپردازی، دفع فاضلاب و … در اتاق تمیز نیازمند نقشه ای جامع است.

از نقشه های تهیه شده برای ساخت اتاق تمیز در زمان ساخت و زمان بهره برداری استفاده می شود تا کوچکترین مشکلی ایجاد نگردد. از مهم ترین نقشه های ضروری و مورد نیاز برای ساخت کلین روم می توان به نقشه های تاسیسات مکانیکی اتاق تمیز، نقشه های تاسیسات الکتریکی اتاق تمیز، نقشه نمای اتاق تمیز و نقشه پلان اتاق تمیز اشاره کرد.

شاخصه های مهم در طراحی کلین روم | طرح تولید تجهیزات اتاق تمیز

یکی از مهم ترین شاخصه های طراحی یک اتاق تمیز، جریان هوا می باشد. در واقع هرچه فیلترها دارای عملکرد بهتری باشند، ذرات آلوده و معلق در هوا کم تر می شوند. از دیگر شاخصه های مهم کلین روم و یا اتاق تمیز موارد زیر است که پیرامون هر یک اطلاعاتی را ارائه کرده ایم :

• دما : دامنه دمای کلین روم ها معمولا بازه ای بین 66 درجه فارنهایت و 70 درجه فارنهایت می باشد. کنترل دما در کلین روم به منظور انجام فرآیند، نگهداری تجهیزات و مواد و ایجاد شرایط پایدار برای افراد انجام می شود.
• رطوبت : میزان رطوبت مطلوب و مناسب برای کلین روم RH یا 45٪ + 5٪ است. تنظیم رطوبت به منظور کاهش بارهای الکتریسیته ساکن و راحتی کارکنان ناشی از کنترل دما انجام می شود.
• پوشش دهی : یک سیستم چند لایه به منظور کاهش هر چه بیشتر آلودگی ها مورد استفاده قرار می گیرد.
• تخلیه الکترواستاتیک : کفپوش های کلین روم به تخلیه بار برای کاهش الکترواستاتیک مجهز می شوند.
• سطح نویز و لرزش : لزرش و نویز به خصوص برای برخی فرآیند های صنعتی حساس به این دو پارامتر باید تحت کنترل باشد.

خدمات قابل ارایه کاردوک به طرح‌ها و واحدهای تولید کننده